Van slachtoffer naar dader (SluiS)
Abdelkarim (59) is in de jaren 90 in Nederland komen wonen en aan de slag gegaan in de glastuinbouw. Hij is alleenstaand en woonachtig in Rotterdam. Het is voor hem lastig om brieven te begrijpen. Deze legt hij niet ongeopend weg, maar hij vindt hulp bij een laagdrempelige welzijnsorganisatie.
Het is hem gelukt om schuldenvrij een bestaan op te bouwen in Nederland!
Hier kan hij terecht voor ondersteuning bij het lezen van zijn brieven en zij helpen hem met vragen over onder andere belasting, inkomen, vaste lasten en andere praktische zaken. Zodoende is het hem gelukt om schuldenvrij een bestaan op te bouwen in Nederland!
Misschien toch meer aan de hand?
Abdel klopte in mei 2018 aan bij de VraagWijzer[1] voor hulp bij het vinden van werk. Uiteindelijk is het samen met het Wijkteam en Werk & Inkomen gelukt om een baan te vinden bij een viswinkel. Wel vermoedde de VraagWijzer consulent dat er meer problematiek speelde bij Abdel.
Vanuit onmacht reageert hij z’n woede geregeld af op collega’s
Abdel is erg blij met z’n nieuwe baan, maar loopt wel tegen zijn beperkingen aan. Dat is voor hem erg frustrerend en dat reageert hij soms af op zijn collega’s. En af en toe ook in de aanwezigheid van klanten. Hoewel zijn werkgever erg begaan is met Abdel, kon dit niet langer verder gaan. Uiteindelijk is Abdel ontslagen.
Hoe heeft dit kunnen gebeuren!?
In december 2018 kreeg de wijkteammedewerker plotseling geen contact meer met Abdel.
Een maand later kwam het bericht van de matchmaker[2] dat het huis van Abdel is ontruimd vanwege een wietplantage in z’n huurwoning. De buren van Abdel zijn gaan klagen bij de woningcorporatie, omdat de woningen opeens erg warm werden. De woningcorporatie heeft de Politie gebeld en vervolgens is de wietplantage ontdekt. Zo ging Abdel van zoekend naar werk, naar een wietplantage in huis. Hoe heeft dit kunnen gebeuren!?
Als je een woning huurt en er is sprake van een wietplantage, dan ben je als hoofdbewoner verantwoordelijk en word je het huis uitgezet.
Onder dwang een wietplantage in je huis
Abdel vertelde dat hij na een bezoek aan de betrokken welzijnsorganisatie is aangesproken door twee mannen. Hij heeft toen afhoudend gereageerd, maar het is de mannen na veel aandringen toch gelukt om Abdel op te lichten en met hem mee naar huis te lopen. Eenmaal binnen werd Abdel onder schot gehouden en gedwongen om zijn huissleutels af te staan. Abdel bevroor, wist niet wat hij moest doen en werkte met hen mee. Om geen argwaan te wekken bij de buren werd hij gedwongen mee te helpen z’n woning om te bouwen tot een wietplantage. Zijn huis werd van hem afgenomen en had alleen nog een bank waar hij kon slapen. De wietplantage heeft slechts twee maanden bestaan en is gelukkig vrij snel ontdekt.
Zijn enige bezit was nog een bank om op te slapen.
Slachtoffer aansprakelijk gesteld
“Als je een woning huurt en er wordt een wietplantage ontdekt, dan ben je als hoofdbewoner verantwoordelijk. Woningcorporaties mogen je zonder pardon op straat zetten en je komt vijf jaar lang op een zwarte lijst te staan bij alle woningcorporaties.“
Met behulp van een advocaat heeft de betrokken wijkteammedewerker van de woningcorporatie voor een paar maanden uitstel van huisuitzetting kunnen regelen. Zo had Abdel nog even een eigen stekkie. Dat gaf hem wat rust, want hij keek natuurlijk niet uit naar een bezoek aan Centraal Onthaal[3].
Na psychodiagnostisch onderzoek met de conclusie dat Abdel inderdaad een licht verstandelijke beperking heeft.
Licht verstandelijk beperkt
In de tussentijd heeft de wijkteammedewerker contact opgenomen met het gemeentelijk expertiseteam[4]. Er was namelijk een vermoeden van een licht verstandelijke beperking (LVB). Na psychodiagnostisch onderzoek kwam de conclusie dat Abdel inderdaad een licht verstandelijke beperking heeft. Geluk bij ongeluk, precies op de dag dat hij voor intake naar het Centraal Onthaal ging (april 2019), kwam de diagnose licht verstandelijke beperking. Vervolgens is Abdel aangemeld voor beschermd wonen. Hij staat op het moment van schrijven op de wachtlijst.
Aan het begin zagen de betrokken partijen (woningcorporatie, politie, matchmaker) hem, door andere ervaringen en onvoldoende kennis over LVB, niet als slachtoffer, maar als dader.
Opdraaien voor de kosten
De kosten voor de ontruiming, herstelwerkzaamheden en de energiekosten zijn voor rekening van Abdel. Na altijd schuldenvrij te zijn geweest, heeft de wietplantage er in twee maanden tijd voor gezorgd dat bewind voering noodzakelijk is.
Verder zal de Politie hier een zaak van maken. Hij zal namelijk moeten voorkomen voor de wietplantage. De wijkteammedewerker heeft gesproken met zijn strafadvocaat. Hij vertelde dat de kans heel klein is dat de rechter zijn problematiek zal zien als verzachtende omstandigheid. Zelfs als je het zou laten oplopen tot de Hoge Raad. En dan te bedenken dat de echte aanstichters nog vrij rondlopen.
Abdel wordt veroordeeld voor het faciliteren van de wietplantage, maar de aanstichters lopen nog vrij rond.
Abdel is nog steeds zeer angstig voor de twee criminelen. Toch vindt hij het onterecht dat hij moet opdraaien voor de kosten én niet te vergeten dat hij waarschijnlijk door de rechtbank veroordeeld zal worden voor het faciliteren van een wietplantage. Samen met de wijkteammedewerker gaat hij binnenkort aangifte doen bij de Politie. Een match in SluiS met deze GGZ-organisatie had eerder kunnen leiden tot de juiste hulp.
Wat had SluiS kunnen betekenen?
Door middel van SluiS (Sluitend Samenwerken) kunnen zorgprofessionals aangeven dat ze betrokken zijn bij een cliënt. De andere betrokken zorgprofessionals bij deze cliënt kunnen dit zien. Op deze manier kunnen zij de samenwerking zoeken en een cliënt beter helpen!
Tussen alle commotie door vertelde Abdel de gedragswetenschapper nog dat hij in het verleden behandeld is voor een bepaalde psychische stoornis. Na afstemming met deze GGZ-organisatie blijkt dat de behandeling vroegtijdig is stopgezet. Er was mogelijk sprake van verstandelijke beperking met psychiatrie; somberheidsklachten, trauma, slecht slapen, heeft eerder psychose gehad, lijkt op schizofrenie. Een match in SluiS met deze GGZ-organisatie had eerder kunnen leiden tot de juiste toeleiding naar hulp. Dan hadden alle betrokken organisaties kunnen weten wie allemaal betrokken waren bij Abdel en had zijn situatie beter en sneller kunnen worden ingeschat.
Berichten van de professionals
Wijkteammedewerker: “Toen ik in mei 2018 aan de slag ging met Abdel, kon ik zijn impliciete hulpvraag, anders dan werk, niet goed concreet krijgen. Ik kon niet meer doen dan hem doorsturen naar de matchmaker voor werk. SluiS had mogelijk kunnen helpen. Wanneer deze tool was ingezet hadden er matches kunnen ontstaan met de langdurig betrokken welzijnsorganisatie en de GGZ-organisatie uit het verleden. Signalen van LVB en psychische stoornissen hadden dan eerder duidelijk kunnen zijn. De cliënt had eerder ondersteuning kunnen krijgen van de juiste hulpverlenende instanties en waren er mogelijk andere keuzes gemaakt door zowel hulpverlening als de cliënt.”
Gedragswetenschapper Expertiseteam: “Wat ik belangrijk vind, is dat we juist voor de kwetsbare cliënten goed moeten kijken wat passende zorg is. Daar is veel uitzoekwerk nodig om dat voor elkaar te krijgen. Een gedegen diagnose helpt daarbij. Deze casus laat zien dat meneer al veel problemen heeft, maar ook dat er nog meer onder ligt. Het helpt om snel te kunnen schakelen met de direct betrokkenen. Dan bedoel ik professionals vanuit het heden, maar ook verleden en mogelijk toekomstig betrokkenen. Tijdig samenwerken en gebruik maken van elkaars expertise helpt om tot effectieve interventies te komen. Landelijke uitrol van SluiS is echt wenselijk. De meeste mensen blijven niet hun hele leven op één plaats wonen. Het is zonde van alle inspanningen als bij verhuizing de professionals in de nieuwe gemeente het wiel opnieuw moeten uitvinden.”
- [1] De VraagWijzer is centraal gemeentelijk loket voor alle Rotterdammers met vragen of problemen
- [2] Veel Rotterdamse werkzoekenden hebben niet de juiste competenties om direct aan de slag te gaan en/of 100% productief te zijn. Om de matching toch tot stand te kunnen brengen moeten de vraag naar arbeid voorop staan en zijn onze faciliteiten en dienstverlening hierop ingericht.
- [3] Centraal Onthaal is één centraal “loket” van de gemeente Rotterdam waar de toegang tot daklozenopvang (maatschappelijke opvang) geregeld wordt.
- [4] Het Expertiseteam kan voor advies ingeschakeld worden door wijkteammedewerkers bij complexe casuïstiek.