Het begint met communicatie mét je cliënt

De professional

Organisatie: Jeugdmatch Midden Holland
Naam: Merian Bouwmeester
Functie: Procesmanager

“Van risicodenken naar samenwerken”

Het begint met communicatie mét je cliënt

Als je gewoon met je cliënt overlegt en laat weten dat je aangeeft dat je betrokken bent, en dat alleen de mensen die ook betrokken zijn bij jou dit kunnen zien, wat is dan het probleem? Ontstaat er een match, dan vraag je toestemming aan je cliënt om informatie uit te mogen wisselen. Als je die toestemming hebt, dan hoeven we het helemaal niet meer te hebben over beroepsgeheim of zwijgplicht. Klaar! Merian Bouwmeester is vastberaden als het gaat om de Verwijsindex. Zij werkt sinds 2010 als procesmanager van JeugdMATCH in de regio Midden-Holland. Vanaf 2015 heeft ze ook in de regio Zuid-Holland Noord onder haar hoede. Daarnaast is ze procesmanager van Gezin in Beeld.

Van risicodenken naar samenwerken

Toen ik in 2010 startte, nam ik in beginsel de vergaderingen over met de instellingscoördinatoren. Die waren vooral gefocust op wat er allemaal nog niét werkte aan de Verwijsindex. Dat is nu gelukkig anders. Dit heeft gedeeltelijk met mijn persoonlijkheid te maken, maar ook met de visie die ik uitdraag: dat je af moet van het “risico denken” en toe moet naar het “samenwerken”.

Aan de vooravond van de nieuwe Jeugdwet, eind 2014, sloeg een manager van Bureau Jeugdzorg echt met de vuist op tafel en zei “We moeten af van die hele toon rondom dat risico denken”. Toen hebben we met communicatiedeskundigen en experts van MEE, die gericht zijn op mensen met lagere leesvaardigheid, alle teksten voor ouders en jongeren herschreven en de samenwerkingsgedachte centraal gesteld. Deze boodschap bracht een heel ander gevoel met zich mee, wat het gebruik van de Verwijsindex JeugdMATCH enorm stimuleerde.

Als je gewoon met je cliënt overlegt en laat weten dat je aangeeft dat je betrokken bent, en dat alleen de mensen die ook betrokken zijn bij jou dit kunnen zien, wat is dan het probleem?

Omslag van het ‘oude denken’ naar het ‘nieuwe denken’

Sommige organisaties zitten nog vast aan hun protocol. De timing van het gebruik van de Verwijsindex is te laat in het proces opgenomen. Als voorbeeld noemt Merian een maatschappelijk werker die aangaf: “Ik ga pas wat doen met die Verwijsindex, op het moment dat ik vastgelopen ben. Want cliënten komen bij mij voor mijn aanbod.” Dit oude denken, ‘het bij jezelf houden’ moet veranderen naar ‘het nieuwe denken’. Desnoods werken we met mensen van 10 verschillende organisaties samen als het nodig is, in belang van de cliënt!

Een kind heeft een veel bredere leefwereld dan een wijkteam

Hetzelfde gebeurt bij wijkteams. Alles wat het kind nodig heeft zit volgens hen in het team en dat team werkt al geweldig samen. Maar het kind heeft een veel bredere leefwereld dan zo’n wijkteam, een kind komt overal. In die gevallen zal je over je eigen muurtje heen moeten kijken.

Hoe voelt het om als ouder aangesproken te worden?

Mensen die snappen waar de Verwijsindex voor bedoeld is, spreken dezelfde taal en steunen elkaar. Vanuit de praktijk en uit ervaring spreken zij daadwerkelijk mét cliënten over de Verwijsindex. Deze taal is wel heel gevoelig. Ik laat professionals in mijn training ook ‘voelen’ hoe het is om als ouder aangesproken te worden en dat helpt! Veel professionals vergeten zich op den duur te verplaatsen in de cliënt. Als je weer even die stap terug doet, voel je hoe het is om aan de andere kant van de tafel te zitten.

Controle door gemeente

Daarnaast moeten organisaties verantwoordelijkheid nemen en de Verwijsindex daadwerkelijk gebruiken in belang van je cliënt. Ik heb laatst voor het eerst opgeschaald naar de gemeentelijk beleidsmedewerker vanwege een praktijk, die zegt de Verwijsindex niet te gaan gebruiken, omdat er toch niet gecontroleerd wordt door de gemeente. Daarom stuur ik nu aan op een controleronde door gemeenten en op het nadenken over sancties. Dit kan toch niet!

Gelukkig zijn er ook praktijken die niet aan de inkoopvoorwaarden kunnen voldoen, maar wel willen aansluiten en gebruik willen maken van de Verwijsindex. Omdat ze er in geloven! En dan heb ik wel weer iets bereikt.

Veel professionals vergeten zich op den duur te verplaatsen in de cliënt. Als je weer even die stap terug doet, voel je hoe het is om aan de andere kant van de tafel te zitten.

Als professionals JeugdMATCH omarmen, werkt het echt

Aan de andere kant zijn er ook organisaties waar ze bij alle cliënten hun betrokkenheid aangeven in JeugdMATCH, omdat die afweging nu eenmaal altijd dezelfde kant op valt. Een mooi voorbeeld is de vrouwenopvang. Ik ben destijds wel een jaar bezig geweest om samen met hen de criteria van een signaal vast te stellen, omdat ze er niet aan wilden om iedereen in JeugdMATCH te zetten. Na 8 maanden belden ze me om te zeggen, “Merian dit werkt niet, we gaan bij alle cliënten onze betrokkenheid tonen”. En dat is mooi, dan is er echt vanuit de professionals nagedacht over wanneer het nut heeft, en wordt het gebruik van JeugdMATCH vanuit de professionals gedragen.

Het zou helpen als gemeenten zich nog meer mede-eigenaar voelen

In de regio Zuid-Holland Noord gaan we een nieuw convenant sluiten. Het liefst zou ik met beide regio’s een gedeelde visie realiseren, gemeenten laten inzien wat de Verwijsindex nu precies is en waarom zij ermee moeten werken, zodat zij dit in hun contacten met het jeugdveld kunnen uitdragen. Mijn gemeenten doen niet aan relatiebeheer en dat maakt het voor mij zwaarder, maar ik geloof in de samenwerkingsgedachte en houd vol, zodat we duidelijke afspraken kunnen maken.