De rechten van het kind
In het vorige artikel vertelde Margrite Kalverboer, de Kinderombudsman van Nederland, meer over hoe zij het verschil maakt! Ze zet zich al jaren in voor de rechten van het kind.
Deze rechten staan opgenomen in het Kinderrechtenverdrag. In de laatste jaren, nog voorafgaand aan de transitie, is veel te doen geweest rondom vroegsignalering. Hoe verhoudt dit zich tot het kinderrechtenverdrag, vroegen wij ons af.
“Als er niet naar jou geluisterd wordt, wordt het recht om gehoord te worden geschaad.“
Is vroegsignalering een kinderrecht?
Volgens Margrite is vroegsignalering zelf geen kinderrecht. Maar het recht op leven en ontwikkeling is wel één van de rechten van het kind. Als een kind in een situatie zit waarbij dingen gebeuren die niet goed zijn voor hem of haar, kan het recht op ontwikkeling worden geschaad.
“Als men besluiten neemt die niet in jouw voordeel zijn, wordt het recht dat jouw belangen voorop moeten staan geschaad. Als er niet naar jou geluisterd wordt, wordt het recht om gehoord te worden geschaad. Preventie zit niet specifiek in kinderrechten, preventie zit in vroegsignalering. Preventie is voordat het erger wordt, opmerken dat er iets aan de hand is. Het is dus ook het recht op gezondheidszorg. Het recht op leven, ontwikkeling, een goede kindertijd en toekomstperspectief. Als je daarin belemmerd wordt, wordt zo’n recht geschonden.”
Je hebt het recht om gehoord te worden
Wij vragen verder naar een van de belangrijkste rechten uit het VN-Kinderrechtenverdrag: Het recht om gehoord te worden. We vragen haar hoe dit recht het beste invulling gegeven kan worden.
“Een tijd geleden had ik een gesprek, met moeder en kind. Het kind heeft PDDNOS en de moeder kan het niet overzien. Inmiddels heeft het kind al op 7 verschillende scholen gezeten. Het is tijd voor privaatonderwijs; iedereen is het hier mee eens. Ze worden alleen niet doorverwezen, omdat dit te veel geld zou kosten.”
De Kinderombudsman vertelt dat er inmiddels al 20 instanties betrokken zijn bij dit gezin. De moeder in kwestie heeft al met 20 verschillende professionals aan tafel gezeten die allemaal beslissingen mochten nemen over haar kind. Maar geen van hen heeft haar kind zelf gezien of gesproken. Er zijn wel professionals die haar kind kennen en met hen hebben gewerkt, maar zij zijn niet degene die de keuzes mogen maken binnen deze situatie.
Volgens de Kinderombudsman moet er samengewerkt worden, en moet er regie gevoerd worden, zodat moeder niet met 20 mensen aan tafel zit, maar het liefst met één of twee personen, die haar kind wél gesproken hebben.
Aandeel Kinderombudsman
Een besluit nemen in het belang van het kind kan alleen maar als je het kind zelf ook gehoord hebt.
Margrite wil dit probleem aanpakken. Ze geeft aan: “Een van de manieren waarop wij hieraan een bijdrage willen leveren [aan de versterking van het recht om gehoord te worden] is een handreiking die gaat over besluiten nemen waar kinderen bij betrokken zijn.”
Deze handreiking is gebaseerd op artikel 3 uit het Kinderrechtenverdrag: Het belang van het kind als eerste overweging. Deze handreiking laat aan professionals zien hoe zij een besluit moeten nemen in het belang van het kind en op welke momenten het kind gehoord moet worden. Daarnaast is er een handreiking voor kinderen zelf.
Wij willen Kinderombudsman Margrite Kalverboer bedanken voor het meewerken aan dit interview en de openheid in het beantwoorden van onze vragen.